بررسی کیفی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت مهاباد

وجود منابع آب زیرزمینی غنی در منطقه و تأمین آب مورد نیاز مصارف مختلف از طریق این منابع، ضرورت بررسی های کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی دشت را نشان میدهد. بنابراین هدف از این تحقیق، مطالعات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی آبخوان دشت مهاباد میباشد. به این منظور، علاوه بر نمونهبرداری از منابع آب دشت، کلیه اطلاعات هواشناسی، هیدرولوژی، زمینشناسی، هیدروژئولوژی و هیدروژئوشیمیایی در مورد منطقه، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطالعات هیدرولوژیکی انجام شده، این دشت با میانگین بارش سالانه 915 میلی متر و متوسط درجه حرارت سالانه 17/1 درجه سانتیگراد ) 1951 93 ( جزو اقلیم های سرد نیمه خشک میباشد. رودخانه مهاباد با امتداد جنوبی شمالی از دشت – - عبور میکند و به صورت طبیعی دشت را زهکشی میکند. بررسیهای زمینشناسی نشان می دهد که پوشش رسوبات کواترنری و وجود لایههای آهکی و دولومیتی میوسن و گسترش سیستم درز و شکاف در آن، در تغذیه منابع آب زیرزمینی منطقه تأثیر بسزایی دارد. به منظور بررسی هیدروژئوشیمیایی آبخوان دشت مهاباد، علاوه بر جمع آوری پیشینه آمار کیفی منابع آب دشت، مربوط به سازمان آب منطقه ای آذربایجان غربی، تعداد 79 نمونه آب از منابع آب زیرزمینی در مهر ماه 1931 ، نمونه برداری شده و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفت. پارامترهای فیزیکوشیمیایی هدایت الکتریکی، دما و اسیدیته ) ph ( هم در محل نمونه برداری و هم در شرایط آزمایشگاهی اندازهگیری گردید. نمونههای آب در آزمایشگاه آب شناسی آنالیز شده و مقدار یونهای اصلی، نیترات، 29/ فلوراید و عنصر سیلیس در نمونه ها تعیین گردید. نتایج آنالیز شیمیایی آب زیرزمینی دشت مهاباد نشان میدهد که حدود 3 3 درصد جزء آبهای شور میباشند. / 71 درصد جزو آبهای لبشور، و 9 / درصد آبهای زیرزمینی این دشت جزء آبهای شیرین و 2 از نظر سختی بیشتر نمونههای آنالیز شده دارای سختی کربناته بیش از 51 درصد و غلبه با عناصر قلیایی خاکی و اسیدهای ضعیف می باشد. علاوه بر آنالیز شیمیایی، تعداد 3 نمونه نیز از آب رودخانه مهاباد رود جهت بررسی آلودگیهای میکروبی ناشی از تخلیه فاضلابشهری و همچنین پساب ناشی از تصفیه خانه مهاباد، مورد آنالیز میکروبی قرار گرفت که نشان میدهد که میزان کلیفرمهای مدفوعی در آب افزایش یافته و به مرز خطرناکی نزدیک میشود. کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه به جز در نواحی شمالی و شمال- شرقی دشت برای مصارف شرب و کشاورزی خوب و مناسب می باشند.